Bestemming
De molen wordt in bedrijf gehouden door een vrijwillig molenaar. Hij fungeert als hulpgemaal voor de Vrouwgeestpolder en de Bruinmadesche polder en wordt ingezet bij extreme wateroverlast of als het gemaal niet werkt. De polders omvatten 210 hectare, de opvoerhoogte is 4,30 m.
Historie
De verzelfstandiging van de Veen- en Droogmakerij Vrouwgeestpolder maakt aan het einde van de achttiende eeuw de bouw van een eigen watermolen noodzakelijk. Het besluit tot de realisering van een molen wordt in 1796 genomen. Dat het een nieuwe molen wordt staat aanvankelijk nog niet vast. Ingeland Gerrit Mouthaan krijgt de opdracht te onderzoeken of er een tweedehands molen te koop is. Het polderbestuur hoopt voor duizend à twaalfhonderd gulden een bestaande molen te Mijdrecht te kunnen kopen, maar andere polderfunctionarissen brengen een afwijkend advies uit. Vervolgens hoopt men van de stad Leiden een watermolen over te kunnen nemen, die even buiten de Wittepoort staat, maar die blijkt niet te koop. Vervolgens worden twee plannen uitgewerkt voor de bouw van een stenen of van een houten molen.
In 1797 wordt het bouwen van de molen aanbesteed. Het werk werd gegund aan de Alphense timmerman en molenmaker Hendrik Kooperdraat voor ƒ 19.800,00.
De eerste molenaar op de tegenwoordige Vrouwgeestmolen is Cornelis Vrolijk (1797-1829), hij tekent steeds een jaarcontract. Zijn eerste contract tegen een jaarwedde van 120 gulden. Cornelis Vrolijk houdt niet alleen de molen in bedrijf, hij moet ook de molenbrug, twee beschoeiingen in de Heimanswetering, polderhekken en duikers teren met door het bestuur geleverde teer. Ook moet hij twee grote duikers in de Nieuweweg en de Nootweg sluiten en ontsluiten en de sleutels goed bewaren.
Na Cornelis Vrolijk hebben steeds rechtstreekse afstammelingen van hem de Vrouwgeestmolen bemalen: Jan Vrolijk van 1829 tot 1872, Aart Vrolijk van 1872 tot 1915, Cornelis Willem Vrolijk van 1915 tot 1950, Karel Pieter Vrolijk van 1950 tot 2008 en Hans Vrolijk vanaf 2008.
Om te kunnen voorzien in het onderhoud wordt er door de molenaars ook vee gehouden. De huidige molenaar heeft op de plaats waar vroeger de veestallen stonden, een logiesgelegenheid voor 6-8 personen gebouwd. Zie www.logerenbijdemolen.nl.